بارنامه جاده ای بین المللی: بلیط سفر کالا به دور دنیا

کنوانسیون CMR (Convention relative au contrat de transport international de marchandises par route) یا کنوانسیون مربوط به قرارداد حمل‌ونقل بین‌المللی کالا از طریق جاده، یکی از مهم‌ترین اسناد بین‌المللی در حوزه حمل‌ونقل جاده‌ ای است. این کنوانسیون به طور مفصل به حقوق و تکالیف طرفین قرارداد حمل‌ونقل یعنی فرستنده، حمل‌کننده و گیرنده کالا پرداخته و مسئولیت‌های هر یک را در شرایط مختلف از جمله خسارت، گم شدن، مفقود شدن و تأخیر در تحویل کالا مشخص می‌کند.

مسئولیتهای فرستنده در بارنامه جاده ای بین المللی CMR

• تحویل صحیح کالا: فرستنده موظف است کالای مورد نظر را در شرایط مناسب، بسته‌بندی شده و همراه با اسناد لازم به حمل‌کننده تحویل دهد.
• اعلام ارزش کالا: در صورتیکه ارزش کالا از مبلغ مشخص شده در کنوانسیون بیشتر باشد، فرستنده باید این امر را به حمل‌کننده اعلام کند تا حمل‌کننده بتواند پوشش بیمه‌ای مناسب‌تری را در نظر بگیرد.
• پرداخت هزینه‌ها: فرستنده موظف است هزینه‌های حمل‌ونقل و سایر هزینه‌های جانبی را پرداخت کند.

مسئولیت‌ حمل‌کننده در بارنامه جاده ای بین المللی CMR

• حمل ایمن کالا: حمل‌کننده موظف است کالا را به صورت ایمن و بدون آسیب به مقصد برساند.
• تحویل کالا به گیرنده: حمل‌کننده موظف است کالا را به گیرنده یا نماینده قانونی وی تحویل دهد.
• مسئولیت در قبال خسارات: حمل‌کننده مسئول خسارات وارده به کالا در طول حمل‌ونقل است، مگر اینکه بتواند ثابت کند که این خسارات ناشی از عوامل خارج از کنترل وی بوده است (مانند نیروی قهری، تقصیر گیرنده یا ذات کالا).
• صدور بارنامه: حمل‌کننده موظف است بارنامه را مطابق با مقررات کنوانسیون CMR صادر کند.
• نگهداری کالا: حمل‌کننده موظف است کالا را به نحوی نگهداری کند که از آسیب دیدن آن جلوگیری شود.

مسئولیت‌های گیرنده کالا

• دریافت کالا: گیرنده موظف است کالا را در موعد مقرر و در محل تعیین شده تحویل بگیرد.
• بررسی کالا: گیرنده موظف است پس از تحویل کالا، آن را بررسی کرده و در صورت وجود هرگونه خسارت، مراتب را به حمل‌کننده اطلاع دهد.
• پرداخت هزینه‌های باقیمانده: گیرنده موظف است هزینه‌های باقیمانده حمل‌ونقل را پرداخت کند.

مسئولیت‌ها در مورد خسارت، گم و مفقود شدن و تأخیر در تحویل

• خسارت: در صورت بروز خسارت به کالا، حمل‌کننده مسئول جبران خسارت خواهد بود، مگر اینکه بتواند ثابت کند که خسارت ناشی از یکی از عوامل معافیت از مسئولیت مندرج در کنوانسیون CMR بوده است.
• گم شدن یا مفقود شدن کالا: در صورت گم شدن یا مفقود شدن کالا، حمل‌کننده موظف به پرداخت ارزش کالا به فرستنده است.
• تأخیر در تحویل: در صورت تأخیر در تحویل کالا، حمل‌کننده موظف به پرداخت خسارت تأخیر به فرستنده است.

عوامل معافیت از مسئولیت حمل‌کننده

کنوانسیون CMR برخی از عوامل را که موجب معافیت حمل‌کننده از مسئولیت می‌شوند، برمی‌شمارد. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نیروی قهری: حوادثی که غیرقابل پیش‌بینی و غیر قابل مقاومت باشند، مانند زلزله، سیل و آتش‌سوزی.
• تقصیر فرستنده: اعمالی که فرستنده مرتکب شده و باعث بروز خسارت شده است.
• ذات کالا: ویژگی‌های ذاتی کالا که باعث آسیب دیدن آن شده است.

نتیجه‌گیری از قوانین بارنامه CMR

کنوانسیون CMR چارچوب حقوقی جامعی را برای قراردادهای حمل‌ونقل بین‌المللی کالا از طریق جاده فراهم می‌کند. شناخت دقیق حقوق و تکالیف هر یک از طرفین قرارداد، به کاهش اختلافات و تضمین انجام صحیح معاملات کمک شایانی خواهد کرد.

توجه: اطلاعات ارائه شده در این پاسخ صرفاً جنبه اطلاع‌رسانی داشته و به منزله مشاوره حقوقی نیست. برای دریافت مشاوره حقوقی دقیق در خصوص هرگونه موضوع مرتبط با حمل‌ونقل و بارنامه، توصیه می‌شود با یک وکیل متخصص در این زمینه مشورت کنید.

موارد دیگر در بارنامه CMR:

• تعیین ارزش کالا: چگونه ارزش کالا تعیین می‌شود و چه عواقبی برای اعلام نادرست ارزش کالا وجود دارد؟
• مدت زمان اعتراض: فرستنده و گیرنده تا چه زمانی می‌توانند نسبت به خسارات وارده به کالا اعتراض کنند؟
• حل اختلافات: در صورت بروز اختلاف بین طرفین قرارداد، چه روش‌هایی برای حل اختلاف وجود دارد؟
• تأثیر بیمه بر مسئولیت حمل‌کننده: بیمه حمل‌ونقل چه تاثیری بر مسئولیت حمل‌کننده دارد؟

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کنوانسیون CMR و قوانین مربوط به بارنامه‌ها، می‌توانید به جزوه آموزشی لینک زیر که دارای سؤال به همراه پاسخ برای تثبیت یادگیری مباحث می باشد، مراجعه کنید.