ترانزیت ریلی (عبور ریلی) به فرآیند جابجایی کالا از یک کشور به کشور دیگر از طریق شبکه ریلی گفته می‌شود. این روش حمل و نقل به دلیل مزایای فراوانی که دارد. در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
مزایای ترانزیت ریلی:
- سرعت بالا: قطارها با سرعت نسبتاً بالایی حرکت می‌کنند. و در مقایسه با حمل و نقل جاده‌ای، زمان کمتری برای رسیدن کالا به مقصد نیاز دارند.
- ایمنی بالا: حمل کالا به صورت ریلی نسبت به حمل و نقل جاده‌ای ایمن‌تر است. و احتمال بروز حادثه در آن کمتر است.
- ظرفیت بالا: قطارها می‌توانند حجم زیادی از کالا را به صورت همزمان جابجا کنند.
- هزینه کمتر: در مقایسه با برخی روش‌های دیگر حمل و نقل، هزینه عبور ریلی کمتر است.
- کاهش آلودگی محیط زیست: حمل و نقل ریلی نسبت به حمل و نقل جاده‌ای آلودگی کمتری ایجاد می‌کند.
مراحل ترانزیت ریلی:
- آماده‌سازی کالا: کالا باید برای حمل و نقل ریلی آماده شود. و در واگن‌های مناسب بارگیری شود.
- تکمیل اسناد: اسناد لازم برای ترانزیت کالا، مانند بارنامه، فاکتور و مجوزهای گمرکی باید تکمیل شود.
- اظهارنامه گمرکی: اظهارنامه ترانزیت در گمرک مبدأ تکمیل می‌شود.
- بازرسی کالا: کالا در گمرک مبدأ مورد بازرسی قرار می‌گیرد.
- صدور پروانه ترانزیت: پس از انجام تشریفات، گمرک پروانه ترانزیت صادر می‌کند.
- حمل کالا: کالا با استفاده از قطار به سمت مقصد حرکت می‌کند.
- بازرسی مجدد: در گمرک مقصد، کالا مجدداً مورد بازرسی قرار می‌گیرد.
- تحویل کالا: پس از انجام تشریفات گمرکی، کالا به گیرنده تحویل داده می‌شود.
اهمیت ترانزیت ریلی در ایران:
ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک کریدور ترانزیتی مهم در منطقه دارد. توسعه زیرساخت‌های ریلی و بهبود قوانین و مقررات مربوط به ترانزیت، می‌تواند. به افزایش درآمدهای ارزی و توسعه اقتصادی کشور کمک کند.
عوامل موثر بر ترانزیت ریلی در ایران:
- وضعیت زیرساخت‌های ریلی: توسعه شبکه ریلی و بهبود کیفیت خطوط ریلی، از عوامل مهم در افزایش حجم ترانزیت ریلی است.
- قوانین و مقررات گمرکی: تسهیل تشریفات گمرکی و کاهش زمان ترخیص کالا، می‌تواند. به جذابیت ترانزیت ریلی بیافزاید.
- نرخ‌های حمل و نقل: رقابت‌پذیری نرخ‌های حمل و نقل ریلی با سایر روش‌های حمل و نقل، از عوامل مهم در انتخاب این روش توسط تاجران است.
- امنیت: تأمین امنیت کالا در طول مسیر ترانزیت، از اهمیت بالایی برخوردار است.
